Hầu hết mọi người không nhận thức được là chính họ đang điều khiển cảm xúc của họ chứ không phải ai hay một việc gì khác. Họ thường cảm thấy bản thân họ “tự động” chuyển từ cảm xúc này sang cảm xúc khác và để mặc mình trôi theo dòng cảm xúc mà không hề biết rằng cảm xúc ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả làm việc của họ.
Hiểu Về Cảm Xúc
Có phải đã có những lúc bạn đang cảm thấy vui vẻ, nhưng bất chợt bạn cảm thấy “Tôi buồn không hiểu vì sao tôi buồn” không? Hay đã bao giờ bạn bắt đầu một ngày mới cảm thấy cực kỳ yêu đời nhưng chẳng bao lâu sau, bạn không còn “chút lửa”, mất hẳn động lực làm việc chưa? Tại sao lại như vậy?
Khi bạn không quản lý cảm xúc của bạn một cách có nhận thức, não bộ của bạn sẽ “chạy tự động” và chuyển bạn vào các cảm xúc khác nhau. Tệ hơn nữa, sau một thời gian lặp đi lặp lại, nhiều cảm xúc trở thành thói quen cố hữu của bạn. Việc này giải thích tại sao nhiều người vẫn cảm thấy buồn ngủ và không tỉnh táo cho dù đã ngủ được bảy tám giờ trước đó. Hoặc có những người khi bước vào công ty, nhìn thấy núi việc chồng chất là cảm thấy nản chí và chỉ muốn bỏ việc ngay lập tức. Tất cả những thói quen cảm xúc giới hạn này đã được lập trình sẵn trong tiềm thức của bạn và do các kết nối nơ-ron tạo ra. Bây giờ thì bạn đã hiểu tại sao nhiều người than vãn là họ không quản lý được cảm xúc và cuộc sống của họ rồi chứ?
Tác Động Của Sự Kiểm Soát Cảm Xúc
Nhiều người cho phép những sự kiện bên ngoài chi phối cảm xúc bản thân. Ví dụ như khi hàng hóa bán chạy, họ vui vẻ, tự tin và cố gắng làm việc nhiều hơn. Khi cửa hàng ế khách, họ nản lòng, buồn phiền đến nỗi phải đóng cửa. Khi có ai đó lắng nghe họ tâm sự, khích lệ họ, họ cảm thấy phấn khởi và bắt tay vào hành động. Nhưng ngay khi có người nhận xét tiêu cực về họ, họ lại quay lại tâm trạng đau buồn và mất động lực phấn đấu lúc đầu.
Những người này có khuynh hướng “đẩy trách nhiệm”. Họ đổ thừa cho người khác hay hoàn cảnh là nguyên nhân khiến họ luôn ở trong tâm trạng tồi tệ. “Anh ta làm tôi buồn, tôi không thể làm được gì cả”, “Chuyện đó xảy ra làm tôi không còn cảm thấy tự tin nữa” hay “Sếp tôi không biết cách động viên tôi đúng mức”.
Có phải những người thành công lúc nào cũng cảm thấy lạc quan là vì họ luôn được “trời đất phù hộ” nên gặp những chuyện vui vẻ, may mắn không? Có phải ít khi nào họ gặp khó khăn trở ngại trong cuộc sống không? Có phải họ luôn có người ở bên cạnh động viên an ủi họ không? Có phải họ thường đạt được mục tiêu và chẳng biết đến thất bại là gì không? Dĩ nhiên là không phải vậy. Những người thành công vẫn có thể gặp phải những chuyện tồi tệ bên ngoài như bao người khác, điểm khác biệt nằm ở chỗ họ duy trì được cảm xúc tích cực bên trong cho dù chuyện gì xảy ra đi nữa. Những cảm xúc tích cực này tiếp tục thúc đẩy họ hành động nhiều hơn cho đến khi họ đạt được kết quả mong muốn.
Tại sao những người thành công làm được điều này? Đó là vì họ chịu trách nhiệm cho cảm xúc của họ và biết cách điều khiển cảm xúc bản thân một cách có nhận thức. Những người trung bình, mặt khác, luôn cho rằng cảm xúc của mình liên tục bị những thói quen xấu và môi trường xung quanh kiểm soát.
Cách Để Làm Chủ Cảm Xúc
Cho nên, ngay từ bây giờ, bạn hãy bắt đầu làm chủ cảm xúc của mình và học cách liên tục đặt bản thân vào những cảm xúc tích cực để giúp bạn đạt được hiệu quả làm việc tối đa. Để làm được điều này, việc đầu tiên mà bạn cần phải hiểu là… chính bạn tạo ra cảm xúc của mình.
Các cảm xúc phổ biến của một người học giỏi cũng như thành công:
- Động lực mạnh mẽ.
- Đam mê.
- Tự tin.
- Vui vẻ.
- Phấn khởi.
- Tràn đầy sinh lực.
- Tò mò.
Nếu chỉ số IQ chỉ chiếm 25% trong sự thành đạt thì chỉ số EQ lại chiếm đến 75% sự thành đạt và hạnh phúc của một con người.
Phương Pháp Kiểm Soát Cảm Xúc
Một số phương pháp điều khiển và kiểm soát cảm xúc tiêu cực như:
- Không phản ứng vội.
- Nhận định lại tình hình.
- Thay đổi trọng tâm chú ý.
- Thể hiện cơn nóng giận thích hợp.
- Cần 15 phút bình tĩnh.
- Hít thở sâu.
- Xuống giọng khi nói.
- Nên bắt đầu bằng câu: “Tôi cảm thấy…”, “Tôi nghĩ là…”
Và 5 chiến lược tăng cường cảm xúc tích cực:
- Đừng làm vơi cảm xúc tích cực.
- Thắp sáng những điều tốt đẹp: chú ý những ưu điểm, mặt tốt của vấn đề.
- Kết nối tình thân với những người lạc quan, yêu đời.
- Cho không vụ lợi.
- Hãy cư xử với người khác như những gì họ mong muốn ở bạn.
Những Cuốn Sách Giúp Kiểm Soát Cảm Xúc
Để hiểu thêm và kiểm soát cảm xúc của mình tốt hơn, mời các bạn cùng đọc những cuốn sách sau:
1. Trí Tuệ Xúc Cảm – Daniel Goleman
Kể từ khi cuốn sách đầu tiên của Daniel Goleman: Trí Tuệ Xúc Cảm (Emotional Intelligence) viết về vấn đề này năm 1995 thì “Trí tuệ xúc cảm” trở thành một trong những thuật ngữ nóng bỏng nhất trong xã hội Mỹ. Daniel Goleman đã trình bày vấn đề này rất đầy đủ, rõ ràng và có sức thuyết phục. Đây là một tư liệu không thể bỏ qua khi chúng ta nói đến vấn đề giáo dục trí tuệ xúc cảm.
2. Bước Chậm Lại Giữa Thế Gian Vội Vã – Hae Min
Chen vai thích cánh để có một chỗ bám trên xe buýt giờ đi làm, nhích từng xentimét bánh xe trên đường lúc tan sở, quay cuồng với thi cử và tiến độ công việc, lu bù vướng mắc trong những mối quan hệ cả thân lẫn sơ… bạn có luôn cảm thấy thế gian xung quanh mình đang xoay chuyển quá vội vàng?
Nếu có thể, hãy tạm dừng một bước. Để tự hỏi, là do thế gian này vội vàng hay do chính tâm trí bạn đang quá bận rộn?
3. Phi Lý Trí – Dan Ariely
Có thể nói rằng, Phi Lý Trí của Dan Ariely là một cuốn sách đặc biệt hấp dẫn và đầy cảm hứng. Nó buộc người đọc phải suy nghĩ kỹ hơn về tất cả những hành vi, những sai lầm của mình để sống hợp lý và tốt đẹp hơn.
4. Vạch Ranh Giới – Henry Cloud, John Townsend
Đặt ra những ranh giới rõ ràng là điều kiện thiết yếu để có được một cuộc sống lành mạnh và cân bằng. Một ranh giới là giới hạn cá nhân, phân định rõ những gì thuộc phạm vi trách nhiệm của chúng ta.
5. Sức Mạnh Của Trí Tuệ Cảm Xúc
Sức Mạnh Của Trí Tuệ Cảm Xúc là công cụ hữu hiệu giúp chúng ta hóa giải vấn đề về cảm xúc. Cuốn sách này không chỉ dành cho những nhà đàm phán chuyên nghiệp, mà còn cho tất cả chúng ta.
Kết Luận
Mặc dù cảm xúc là tự nhiên, chúng ta có thể quản lý chúng bằng cách thay đổi suy nghĩ, từ đó chuyển hóa cảm xúc. Tư duy tích cực sẽ tạo ra cảm xúc tích cực. “10% cuộc đời là